شناسایی و ارزیابی مولفه های مدیریت زنجیره تامین سبز با رویکرد تصمیم گیری های چند معیاره فازی

تخفیف ویژه

چکیده

امروزه مدیریت زیست محیطی با تاکید بر حفاظت از محیط زیست به یکی از مهم ترین مسائل مشتریان، دولت ها، صنایع و رقبا تبدیل شده و فشارهای بین المللی و جهانی، سازمان ها را ملزم به تولید محصولات و خدمات سازگار با محیط زیست کرده است. این چالش منجر به ایجاد مفهوم جدیدی به نام مدیریت زنجیره سبز در حوزه کسب و کار شده که ترکیبی از تفکر محیطی و زنجیره تامین است. هدف این تحقیق شناسایی شاخص های اصلی مدیریت زنجیره تامین سبز و ارائه چارچوبی در این راستا به منظور پیاده سازی، سنجش و مقایسه میزان سبز بودن صنایع تولیدی علی الخصوص صنعت مواد غذایی می باشد. این تحقیق در سه فاز متفاوت صورت گرفته است؛ در فاز نخست مؤلفه های مدیریت زنجیره تامین سبز با مطالعه متون علمی و کسب نظر خبرگان استخراج شده (شامل هفت بعد: تامین کننده و خرید سبز، طراحی و بسته بندی سبز، تولید سبز، توزیع و بازاریابی سبز، لجستیک معکوس، مدیریت زیست محیطی و آموزش و پژوهش و 29 شاخص) و مبنای تهیه پرسشنامه قرار گرفته است. در فاز بعدی مؤلفه های استخراج شده به روش تحلیل سلسله مراتبی فازی و کسب نظر خبرگان صنعت مواد غذایی، اولویت بندی می شوند. و در نهایت با استفاده از روش تاپسیس فازی، سه شرکت صنعت مواد غذایی کاله، پاک و لینا نیک مورد سنجش قرار گرفتند. نتایج حاکی از آن است که شرکت های کاله، لینا نیک و پاک به ترتیب رتبه اول تا سوم را از نظر سبز بودن به دست آوردند. و در پایان سعی شده است راهکارها و تحلیلی از نتایج بدست آمده ارائه شود.

واژگان کلیدی: مدیریت زنجیره تامین، مدیریت زنجیره تامین سبز، سیستم مدیریت زیست محیطی، تصمیم گیری های چند معیاره فازی

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات تحقیق1

1-1- مقدمه:2

1-2- بیان مسئله و اهمیت موضوع3

1-2-1- صنعت مواد غذایی4

1-3- اهداف تحقیق5

1-4- تاریخچه مدیریت زنجیره تامین سبز و مسائل زیست محیطی5

1-5- سوالات تحقیق7

1-6- روش انجام تحقیق7

1-7- روش گردآوری اطلاعات8

1-8- جامعه و نمونه آماری8

1-9- جنبه های نوآورانه تحقیق9

1-10- اصطلاحات و واژگان کلیدی9

فصل دوم: ادبیات تحقیق11

2-1- تاریخچه مدیریت زنجیره تامین12

2-2- ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺎﻣﯿﻦ و مفاهیم آن13

2-3- اهداف مدیریت زنجیره تامین15

2-4- فرایندهای مدیریت زنجیره تامین16

2-5- راﻫﺒﺮد زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺎﻣﯿﻦ17

2-6- مفهوم پایداری18

2-6-1- اثر متقابل مدیریت زنجیره تامین و پایداری21

2-6-2- توسعه پایدار21

2-6-3- مدیریت زنجیره تامین پایدار23

2-7- مسئولیت اجتماعی سازمان24

2-7-1- تعریف مسئولیت اجتماعی25

2-8- سیر تکاملی مدیریت محیط زیست26

2-8-1- معرفی استاندارد ایزو 1400028

2-8-2- سیستم مدیریت زیست محیطی29

2-8-3- استاندارد ارزیابی عملکرد زیست محیطی30

2-8-4- استاندارد های برچسب گذاری زیست محیطی30

2-8-5- جنبه های زیست محیطی در استاندارد محصول30

2-9- مدیریت زنجیره تامین سبز30

2-9-1- مفاهیم و تعاریف مدیریت زنجیره تامین سبز31

2-9-2- توسعه مدیریت زنجیره تامین سبز33

2-9-3- ارزیابی چرخه عمر37

2-9-4- تاثیرات مدیریت زنجیره تامین سبز بر استراتژی های صنعت38

2-9-5- مصرف سبز39

2-9-6- مزایای پیاده سازی سیستم مدیریت زنجیره تامین سبز41

2-9-7- موانع پیش رو جهت دستیابی به مدیریت زنجیره تامین سبز44

2-10- مؤلفه های مدیریت زنجیره تامین سبز46

2-10-1- خرید سبز46

2-10-1-1- سیستم مدیریت زیست محیطی تامین کنندگان47

2-10-2- طراحی و بسته بندی سبز50

2-10-2-1- بسته بندی سبز50

2-10-3- تولید سبز52

2-10-4- لجستیک سبز53

2-10-5- لجستیک معکوس54

2-10-5-1- دلایل استفاده از لجستیک معکوس57

2-10-6- آموزش و پژوهش58

2-10-7- مدیریت زیست محیطی59

2-11- پیشینه تحقیق60

2-11-1- مطالعات خارجی60

2-11-2- مطالعات داخلی63

2-12- صنایع غذایی65

2-12-1- مصرف انرژی و سوخت67

2-12-2- آلودگی آب در اثر صنایع غذایی68

2-12-3- بسته بندی مواد غذایی69

2-13- معرفی شرکت های مورد مطالعه70

2-13-1- معرفی شرکت لینا70

2-13-1-1- چشم انداز71

2-13-1-2- خط و مشی کیفیت72

2-13-1-3- سیستم مدیریت زیست محیطی73

2-13-1-4- جوایز و تندیس ها73

2-13-2- معرفی شرکت کاله74

2-13-2-1- نوآوري و تنوع74

2-13-2-2- كيفيت و سلامت74

2-13-2-3-گستردگي75

2-13-2-4- خط و مشی کیفیت و سیستم مدیریت زیست محیطی75

2-13-2-5- افتخارات77

2-13-3- معرفی شرکت پاک77

2-14- تصمیم گیری های چند معیاره (MCDM)78

2-14-1- ارزیابی و بررسی مدل های MADM80

2-14-2- تصمیم گیری های چند معیاره فازی (FMCDM)81

2-15- مروری بر مفاهیم و تعاریف تئوری فازی:82

2-15-1- مجموعه های فازی82

2-16- نتیجه گیری85

فصل سوم: روش شناسی تحقیق91

3-1- مقدمه92

3-2- روش تحقیق92

3-3- مراحل تحقیق94

3-4- روش گردآوری داده ها و اطلاعات96

3-4-1- شناسایی مؤلفه های مدیریت زنجیره تامین سبز97

3-4-2- طراحی پرسشنامه97

3-5- جامعه و نمونه آماری98

3-6- اعداد فازی99

3-6-1- اعداد فازی مثلثی99

3-7- تحلیل سلسله مراتبی بوکلی101

3-8- روش بررسی سازگاری103

3-9- روش تاپسیس106

3-9-1 روش تاپسیس فازی107

3-10- متغیرهای زبانی110

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل113

4-1- متغیرهای جمعیت شناختی114

4-2- محاسبات فرآیند غربالگری شاخص های پژوهش115

4-3- تجزیه و تحلیل پرسشنامه ب119

4-4- تجزیه و تحلیل پرسشنامه ج134

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات144

5-1- مقدمه و نتایج شناسایی و غربالگری مؤلفه ها145

5-2- نتایج حاصل از پرسشنامه ب به روش تحلیل سلسله مراتبی فاز بوکلی148

5-3- نتایج حاصل از پرسشنامه ج به روش تاپسیس فازی چانگ150

5-4- بحث و پیشنهادات کاربردی151

5-5- پیشنهادات برای تحقیقات آتی156

منابع157

ضمائم165